केंद्र सरकारने कोरोनाच्या उपचाराशी संबंधित आपल्या मार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये काही बदल केले आहेत. नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये डॉक्टरांना रुग्णाला स्टेरॉयड्स देणे टाळण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे. यामुळे काळ्या बुरशीसारखे इतर संक्रमण होण्याचा धोका वाढतो. काही दिवसांपूर्वी, नॅशनल कोविड टास्क फोर्सचे प्रमुख डॉ. व्ही के पॉल यांनी दुसऱ्या लाटेत या औषधांच्या अतिवापराबद्दल पश्चाताप व्यक्त केला होता. नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, स्टेरॉयड्स खूप लवकर आणि जास्त डोसमध्ये किंवा दीर्घकाळ दिल्यास, त्यामुळे रुग्णांमध्ये इतर गंभीर आजारही होऊ शकतात.

स्टेरॉयड्स म्हणजे काय?

स्टेरॉयड्स हे एक प्रकारचे केमिकल आहे, जे आपल्या शरीरात तयार होते. या केमिकलला कृत्रिमरित्या तयार केले जाते, जे विशिष्ट रोगावर उपचार करण्यासाठी वापरले जाते.याशिवाय पुरुषांमधील हार्मोन्स वाढवण्यासाठी, प्रजनन क्षमता वाढवण्यासाठी, चयापचय आणि प्रतिकारशक्ती सुधारण्यासाठी स्टेरॉयडचा वापर केला जातो. स्नायू आणि हाडांची ताकद वाढवण्यासोबतच याचा उपयोग वेदनांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो.स्टेरॉयड्सच्या अतिवापरामुळे हृदयविकाराचा झटका, यकृताच्या समस्या, ट्यूमर, हाडांना नुकसान, वाढ खुंटणे, वंध्यत्व, केस गळणे, उंची वाढणे, नैराश्य यासारखे आजार होऊ शकतात, असे तज्ज्ञांचे मत आहे. तरीही, अनेक प्रकरणांमध्ये, डॉक्टर स्टेरॉयड इंजेक्शन देतात.

दुसऱ्या लाटेत, कोरोना रुग्णांना स्टेरॉयड्समुळे त्रास झाला होता
भारतात कोरोनाच्या दुसऱ्या लाटेत रुग्णांवर स्टेरॉयड्सचा वापर करण्यात आला होता. याच्या हेवी डोसमुळे अनेक रुग्णांना काळ्या बुरशीची लागण झाली आणि अनेकांना जीवही गमवावा लागला. रुग्णांना हाय शुगर लेव्हल आणि हृदयाशी संबंधित आजारांना सामोरे जावे लागले. काही प्रकरणांमध्ये, रुग्ण हाडांमध्ये तीव्र वेदना, चालणे, बसणे आणि झोपण्यास त्रास होत असल्याच्या तक्रारी देखील करत होते.

सरकारची नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे काय सांगतात?

• मार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये, कोरोनाच्या सौम्य, सामान्य आणि गंभीर संसर्गासाठी वेगवेगळ्या औषधांचे डोस दिले गेले आहेत.
• सरकारच्या म्हणण्यानुसार, जर एखाद्या रुग्णाला 2-3 आठवडे खोकला येत असेल, तर त्याची टीबी किंवा इतर आजारांची तपासणी करावी.
• जर श्वास घेण्यास त्रास होत असेल, परंतु श्वासोच्छवासाचा त्रास होत नसेल आणि ऑक्सिजनची पातळी कमी होत नसेल तर अशा रुग्णांना सौम्य संसर्गाच्या श्रेणीत ठेवले गेले आहे. त्यांना होम आयसोलेशनचा सल्ला देण्यात आला आहे.
• सौम्य कोविड संसर्गाने ग्रस्त असलेल्या रुग्णांना, ज्यांना 5 दिवसांपेक्षा जास्त काळ श्वास घेण्यास त्रास होत आहे, गंभीर खोकला आणि ताप आहे, त्यांनी ताबडतोब डॉक्टरकडे जावे.
• असे रुग्ण ज्यांना श्वास घेण्यास खूप त्रास होत आहे आणि त्यांचे ऑक्सिजन सैचुरेशन 90-93 च्या दरम्यान आहे, त्यांना रुग्णालयात दाखल करावे. अशा रुग्णांना ऑक्सिजनचा आधार द्यावा. त्यांना सर्वसाधारण रुग्णांच्या श्रेणीत ठेवण्यात आले आहे.
• जर रेस्पिरेटरी रेट 30 प्रति मिनिटापेक्षा जास्त असेल, रुग्णाला श्वास घेता येत नसेल आणि ऑक्सिजनची पातळी 90% च्या खाली असेल तर अशा रुग्णांना गंभीर मानले जाईल. त्यांना ताबडतोब आयसीयूमध्ये दाखल करून रेस्पिरेटरी सपोर्ट द्यावा.
• ज्या रुग्णांना श्वासोच्छवासाचा त्रास होत आहे आणि त्यांना ऑक्सिजनच्या आधाराची गरज आहे त्यांना हेल्मेट किंवा फेस मास्कद्वारे नॉन-इनवेसिव्ह वेंटिलेशन (NIV) दिले पाहिजे.
• रेमडेसिवरच्या इमर्जन्सी किंवा 'ऑफ लेबल' वापरास सौम्य ते गंभीर लक्षणांसाठी मान्यता देण्यात आली आहे. हे फक्त अशा रूग्णांवर वापरले जाईल ज्यांना लक्षणे दिसू लागल्यानंतर 10 दिवसांच्या आत 'रेनल' किंवा ‘हेप्टिक डिस्फंक्शन’तक्रार नाही.
• टोसिलिजुमॅब हे औषध अशा रुग्णांमध्ये वापरले जाऊ शकते ज्यांची प्रकृती स्टेरॉयड वापरूनही सुधारत नाही. त्यांच्यात कोणतेही सक्रिय जिवाणू, बुरशीजन्य किंवा क्षयरोगाचे संक्रमण नसावे.
• ज्या रुग्णांचे वय 60 वर्षे किंवा त्यापेक्षा जास्त आहे, ज्यांना हृदयविकार, उच्च रक्तदाब, मधुमेह, एचआयव्ही, कोरोनरी आर्टरी डिसीज, टीबी, फुफ्फुस, यकृत, किडनीचे आजार, लठ्ठपणा, इत्यादी आहे. त्यांना कोरोना संसर्गाचा सर्वाधिक धोका आहे.