कोची - पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मंगळवारी केरळमधील कोची येथे भारतातील पहिल्या वॉटर मेट्रोचे लोकार्पण केले. या प्रकल्पाची किंमत 1,137 कोटी रुपये आहे. वॉटर मेट्रो कोची आणि आसपासच्या 10 बेटांना जोडेल. कोचीन शिपयार्ड लिमिटेड या प्रकल्पाची निर्माते आहेत.
आता या प्रकल्पाच्या पहिल्या टप्प्याचे उद्घाटन झाले आहे. संपूर्ण प्रकल्प पूर्ण झाल्यानंतर 78 जलद, इलेक्ट्रिकली प्रोपेल्ड हायब्रीड बोटी सुरू केल्या जातील. यामुळे प्रदूषण कमी होण्यास मदत होईल आणि कोची तलावाच्या काठावर राहणाऱ्या कुटुंबांना मुख्य भूमीवर पोहोचणे सोपे होईल. एक लाखाहून अधिक लोकांना वॉटर मेट्रोने प्रवास करता येणार आहे.
पीएम मोदी म्हणाले- कोची वॉटर मेट्रो प्रकल्पदेखील 'मेड इन इंडिया' आहे... तो अद्वितीय आहे. यासाठी मी कोची शिपयार्डचेही अभिनंदन करतो. वॉटर मेट्रोमुळे कोचीच्या आसपासच्या अनेक बेटांवर राहणाऱ्या लोकांना स्वस्त आणि आधुनिक वाहतूक सेवा उपलब्ध होईल. केरळमध्ये होत असलेला हा प्रयोग देशातील इतर राज्यांसाठीही आदर्श ठरेल.
कोची वॉटर मेट्रोचे 2 मुख्य घटक :
1. बोट
प्रवाशांच्या सेवेसाठी 78 पर्यावरणपूरक बोटी आहेत. यातील 23 बोटी 100 प्रवासी वाहून नेऊ शकतात. उर्वरित 55 बोटी प्रत्येकी 50 प्रवासी घेऊन जाऊ शकतात. या नौकांच्या व्यतिरिक्त, आपत्कालीन आणि देखभालीच्या प्रसंगी मुख्य ताफ्याला आधार देण्यासाठी 4 बचाव कम वर्कशॉप व्हेसल्स आहेत.
ही वॉटर मेट्रो लिथियम टायटेनेट ऑक्साईड (LTO) बॅटरीद्वारे चालते. बॅटरीची क्षमता 122 kWh आहे. हे बॅटरी तंत्रज्ञान नवीन असून 10 ते 15 मिनिटांत चार्ज होऊ शकते. निवडक ठिकाणी फ्लोटिंग पॉंटून जेटींमध्ये सुपर-चार्जर बसवण्यात आले आहेत. बोटीला जनरेटर बॅक-अपदेखील आहे.
या बोटी पूर्णपणे वातानुकूलित आहेत. त्यांच्या रुंद खिडक्या प्रवाशांना बॅकवॉटरचे विलक्षण दृश्य दर्शवतात. मेट्रो प्रवाशांना अखंड अनुभव देण्यासाठी आतील भागदेखील तयार करण्यात आला आहे. या बोटीची रचना अशा प्रकारे करण्यात आली आहे की, जास्त वेगातही कमी लाटा निर्माण होतात.
स्वयंचलित बोट लोकेशन सिस्टिम वायटीला हबमधील ऑपरेटिंग कंट्रोल सेंटरमधून बोटच्या स्थितीचे सतत निरीक्षण करू शकते. सीसीटीव्ही यंत्रणा चांगल्या सुरक्षिततेसाठी दुर्गम ठिकाणांहून बोटीच्या हालचालींवर लक्ष ठेवण्यास सक्षम आहे.
2. बोट टर्मिनल
आकार आणि क्षमतेनुसार बोट टर्मिनल्सचे तीन प्रकार आहेत. प्रमुख, मध्यवर्ती आणि लघु टर्मिनल. पीक अवर ट्रॅफिक (PHT) च्या आधारावर टर्मिनल्सचे नियोजन केले जाते. 1000PHT असलेले टर्मिनल मोठे मानले जातात आणि 300-1000PHT असलेले टर्मिनल्स इंटरमीडिएट मानले जातात. 300PHT पेक्षा कमी टर्मिनल किरकोळ अंतर्गत येतात.
सर्व बोट टर्मिनल सशुल्क आणि नॉन-पेड भागात विभागलेले आहेत. तिकीट सुविधा, तिकीट व्हेंडिंग मशिन, स्टेशन कंट्रोल न भरलेल्या भागात आहेत. पेड एरियामध्ये वेटिंग एरिया, टॉयलेट इत्यादीची व्यवस्था आहे. सर्व टर्मिनल्समध्ये स्वयंचलित भाडे संकलन आणि प्रवासी मोजणीसाठी टर्नस्टाइल सिस्टिम आहे.
आकारमानानुसार आणि क्षमतेनुसार तीन प्रकारचे बोट टर्मिनल बनवण्यात आले आहेत. तिकीट सुविधा, तिकीट व्हेंडिंग मशीन, वेटिंग एरिया, टॉयलेट आदींची व्यवस्था आहे.
केरळचा ड्रीम प्रोजेक्ट
याला केरळचा ड्रीम प्रोजेक्ट म्हटले जात आहे. केरळ सरकार आणि जर्मन फर्म KfW ने या प्रकल्पात गुंतवणूक केली आहे. वॉटर मेट्रोची मालकी कोची मेट्रो रेल लिमिटेड अर्थात केएमआरएलकडे आहेत. पहिल्या टप्प्यात हायकोर्ट-वायपिन टर्मिनल आणि व्यतिला-कक्कनड टर्मिनलवरून वॉटर मेट्रो धावणार आहे.
केरळच्या मुख्यमंत्र्यांच्या म्हणण्यानुसार, प्रवासी ट्रॅफिकमध्ये न अडकता 20 मिनिटांत हायकोर्ट टर्मिनलवरून वायपिन टर्मिनलवर पोहोचू शकतील. तर कक्कनाडला व्हॅटिलापासून वॉटर मेट्रोने 25 मिनिटांत पोहोचता येते.
कोची वॉटर मेट्रोचे तिकीट दर
बोटीच्या प्रवासासाठी किमान तिकीट किंमत 20 रुपये आहे, तर कमाल तिकीट किंमत 40 रुपये आहे. नियमित प्रवाशांसाठी साप्ताहिक आणि मासिक पास उपलब्ध आहेत. साप्ताहिक पास 180 रुपये आहे. हे 12 वेळा प्रवास करू शकते.
50 सहलींसह 30 दिवसांचे भाडे 600 रुपये असेल, तर 150 सहलींसह 90 दिवसांच्या पाससाठी 1,500 रुपये मोजावे लागतील. कोची वन कार्डचा वापर कोची मेट्रो रेल्वे आणि कोची वॉटर मेट्रोवर प्रवास करण्यासाठी केला जाऊ शकतो. कोची वन अॅपद्वारेही तिकिटे डिजिटल पद्धतीने बुक करता येतात.
